Yucatan I

Palenque, Merida, Uxmal en La Maya Dora

Op de bus van Merida naar Tulum (4uur) even nog iets vertellen over de afgelopen dagen, te beginnen met ons jungleavontuur in Palenque. In deze oerwoudstad verbleven we in een zogenaamde cabana, een primitief huisje met slechts een golfplatendak boven je hoofd en een eenvoudig bed om in te slapen. Maar de omgeving, wonderbaarlijk! Deze cabana’s lagen namelijk temidden van het woud met zijn weergaloze natuurpracht. Een hele varieteit aan klimplanten, exotische bloemen, lianen, palmbomen, epyfieten, sansiveria’s, vingerplanten....En dan hebben we het nog niet eens gehad over de talloze beestjes die ons omringden. We zagen papegaaien, reuzenvlinders, meervallen, gieren, buizerds, een capibara (denken we toch) en dit onder het harde geschreeuw van een nest brulapen. Soy Tarzan, eres Jane?
Enkele kilometers verderop had je de ruines van Palenque, een oude Mayastad die om een nog steeds onbekende reden leegliep en in de 19e eeuw herontdekt werd door een excentrieke nepgraaf in dienst van Napoleon. Echt, toen we deze site ’s morgensvroeg betraden in de laaghangende mist van het regenwoud en op het hoogste punt uitkeken over al die mysterieuze verlaten piramides en gouvernementsgebouwen ....Machtig.... Nu weten we bij deze ook hoe het voelt om Jommeke te zijn die in de jungle weer eens een verborgen tempel ontdekt (album 70) ! Ook het bijhorende museum was meer dan de moeite waard (behalve voor Bart dan). In dit museum kon je namelijk de graftombe van Pakal bezichtigen, de favoriete plaatselijke koning, heerser annex bouwpromotor die de stad in een ver verleden ooit tot bloei liet komen. Maar ja, hoe gaat dat he. Wat aan het brein van de vader ontsproot, word door het kind vergroot en door het kleinkind verkl**t. Zodoende zou Pakalletje zich vandaag waarschijnlijk omdraaien in zijn graf (als men hem er tenminste in had laten liggen) bij het zien van zijn geliefde maar totaal overwoekerde Palenque. Tja, sommige dingen zijn nu eenmaal van alle tijden.
Soit, na twee dagen van jungle Georgen trokken we verder naar Merida, de hoofdstad van de staat Yucatan. Deze stad is een oergezellige ciudad Mexicana, met een levendig (markt)plein waar altijd wel iets te zien of te beleven valt. Behalve op Oudejaarsavond dan want dat was toch wel bijzonder magertjes. En wij die dachten dat die heetbloedige Mexicanen -waarbij elke reden een goede reden om te feesten is- volledig uit hun dak zouden gaan in de aanloop van het nieuwe jaar...Niets dus. Nu ja, gelukkig was er nog ons Dora, een kranig oud Mayavrouwtje dat het jong zijn nog duidelijk niet verleerd was en wel zin had in een (donker)groen blaadje Bart Proot. Hilarisch, een jonge witte reus te zien dansen met een oud bruin dwergvrouwtje. Hahaha,check de foto’s op onze blog. Ze spreken boekdelen!
Op een kleine 50 km van Merida had je de archeologische site van Uxmal, eveneens een oude Mayavindplaats die in vergelijking met Palenque nog beter bewaard is gebleven. De omgeving is dan ook net ietsje minder tropisch wat echt wel een heel verschil maakt naar conservering. Deze eveneens verlaten stad -die nu in handen is van een heel nest telegenieke leguanen- in de Puuc stijl was en is nog steeds heel indrukwekkend. Vooral als je weet dat ze haar hoogtepunt kende toen tegelijkertijd in Europa de eerste stenen (water)burchten verschenen waarbij steden slechts ‘aanhangsels’ waren met modderige stinkende straten vol gammele houten huisjes. Tja, het zet je als westerling toch aan het denken over de zogenaamde culturele hegemonie van het oude continent. De wereld had er vandaag waarschijnlijk toch heel anders uitgezien als de Spaanse conquistadores en hun opvolgers een beetje ‘openminder’ waren geweest...

Feliz ano a todos y hasta la proxima.

Ook een dikke proficiat aan Jozef Cocle en Maria Mulier met hun dochtertje Noor. Jullie weten nu al wie er gevraagd zal worden om volgend jaar in de Kerststoet mee te lopen!

Tulum

Dit is een tekst voor de bouwpromotoren van morgen die zorgen dat morgen de Mexicaanse stranden reeds dood zullen zijn....Dit is een tekst voor de zeeschildpad van morgen.... Begraven bekist in een stenen woestijn....Dank je wel Louis Neefs, voor het profetische lied dat jammergenoeg ook hier aan de kuststrook van de Maya Riviera bitterharde realiteit is. We bevinden ons momenteel in Tulum aan de zuidgrens van de Riviera maar ook hier is koning Wansmaak met zijn cementsoldaten vollop in opmars. Gelukkig stoot deze hier ten zuiden van Tulum met zijn mortelmannen op een ondoorbreekbare grens (voorlopig toch) onder de naam van het Sian Ka’an natuurreservaat. Een prachtige lagune met een heel specifieke fauna en flora. Met een taxi lieten we ons door een vriendelijke technoliefhebbende Maya tot aan het bezoekerscentrum in het park rijden. Al moet van dat rijden gezegd worden dat het eerder lijden was. Vooral dan voor het boomkarretje dat zich (over)volgeladen door putten en bulten een weg moest zien te banen. Met loeiharde Milk Inc. aan 15 km/u hortend en stotend door de Mexicaanse wildernis, surrealistisch! Bij aankomst bleek ook nog eens dat we geen geld genoeg meehadden om onze excurtie te betalen. Nu, dit was blijkbaar geen echt probleem en men beloofde ons om hier een Mexicaanse mouw aan te passen. Die Mexicanen, een en al vriendelijkheid...Na een korte verkenning van de strandomgeving die welliswaar volledig verlaten maar jammergenoeg zeer vervuild was door aangespoeld plastic konden we met een gids gaan bootjevaren. Dit uitgestrekte watergebied kon namelijk enkel met eem lancha, een platte motorboot, verkend worden. Maar wat we te zien kregen! Hoe fantastisch was het niet om door de wondermooie mangrovebossen met hun typische luchtwortelplanten heen te varen. Bovendien zagen we allerhande steltlopers en andere vogels zoals gieren, pelikanen, reigers, ooievaars, aalscholvers, fregatvogels, een ibis en een zeearend op haar nest. Ook hebben we een kudde zeekoeien zien dobberen (welja, het topje van hun neus als ze lucht kwamen happen maar he, het is het idee dat telt). Slechts de krokodillen lieten het gedurende deze trip afweten maar ja, that’s wildlife en je kunt van die beesten natuurlijk niet verlangen dat ze staan te springen om bij jou op de foto te mogen. Enfin, een heel geslaagde uitstap dus met tevens een mooi humaan staartje. Bij aankomst bleek namelijk dat onze technotaximan (die ons terug kwam oppikken) bereid was om ons het geld dat we tekort hadden voor te schieten! Wie durft nu nog te beweren dat de Mexicanen luie, bedrieglijke geldgangsters zijn....
Een ander prachtig natuurfenomeen waarvan we eveneens zeer onder de indruk waren zijn de vele cenotes die hier in grote getale voorkomen. Deze kalkgrotputten werden miljoenen jaren geleden gevormd toen een groot oceanisch kalkplateau door tectonische werking omhoog werd gestuwd en zo het schiereiland Yucatan vormde. Door eeuwenlange waterinsijpeling vormden er zich in de kalkgrond talloze grotten, onderaardse gangen en spelonken. Wanneer deze ondergrondse kamers door de verdere uitvreting van het water te ver uitgehold werden gebeurde het vaak dat deze instortten onder het gewicht van de bovenliggende aardlagen. Het resultaat van zo’n ingestort hol is een groot gat in de grond dat zich met grondwater vult en dat men dus een cenote noemt. In deze cenotes kun je vandaag de dag heerlijk snorkelen (of duiken) om er de adembenemende pracht van de kalkgrotwanden te aanschouwen. Fenomenaal, die hagelwitte druipstenen in het azuurblauwe water en dat met een nest vleermuizen die boven je hoofd fladdert! Yucatan is zowel boven- als ondergronds op zijn minst even indrukwekkend.
Wat de natuur hier trouwens ook aangenaam maakt is dat je er een deel van kunt opeten of drinken! Kokospalmen komen hier namelijk rijkelijk voor en met een Bart Proot mee op reis weet je dat deze tropische lekkernij sowiezo eens ‘gesommelierd’ moest worden. Monkey Bart kroop in de boom, schudde deze door elkaar en daar vielen de coco’s als paaseitjes naar beneden. Enkel nog een beetje peuteren met een zakmes (en kijken naar het voorbeeld van een behulpzame Mexicaan) et voila daar hadden we onze ‘cocktail exotique’.....Misschien een beetje zuur maar best wel lekker.
Over de natuur en de natives zijn wij hier alvast dolenthousiast, maar nu, nog even terug naar keizer Beton van in het begin...Hoe synisch is het niet dat deze prachtige kuststreek reeds twee keer door de Blanke Man verroverd werd. De eerste keer waren het de Witten uit het oosten die hier zeshonderd jaar geleden alles cultureel naar de vaantjes hielpen en vandaag zijn het de Witten uit het noorden die hier alles ‘natureel’ aan het verzieken zijn! Gelokt door de vieze geur van geld en scrupuleloos winstbejag, wordt niets door hen ontzien. Uitzinnige megacomplexen en buitennissige resorts schieten hier dan ook als paddenstoelen uit de grond. Het massatoerisme heeft zich hier letterlijk als een koekoek in de broedgebieden van de zeeschildpad genesteld! Bijgevolg durven deze diertjes niet meer aan land te komen met alle pijnlijke ecologische gevolgen vandien. Walgelijk! Ook de plaatselijke archeologische site van Tulum is spijtig genoeg niet ontsnapt aan de holle uitwasemingen van het massatoerisme. Waar je je in Uxmal en Palenque met een beetje gezonde verbeeldingskracht nog levendig in de oude Mayasteden waant , lijk je in Tulum op een golfcourt te lopen. Overal werden er in het perfect getrimde gras strak afgelijnde paadjes aangelegd om het de massa zo eenvoudig mogelijk te maken. De ruines werden volledig afgezet om bijkomende schade door ‘overbezoek’ te voorkomen. Voor de site werd een soort pretparkachtig winkelcomplex gebouwd waar je je aan de grijze massakeuken van pizza, frieten en hamburgers vol kan vreten. Het meest schrijnende echter wat we er te zien kregen was een groep als Maya’s verklede venten waar je uiteraard tegen betaling mee op de foto kon en waarbij je ter vervanging van ‘cheese’ luidkeels ‘tequila’ of ‘guacamole’ moest kwelen om een geforceerde fotoglimlach op te wekken....Tja, ondertussen houden we hier zielsveel van de echte Mexicaanse keuken, maar bij het horen en zien van deze hersenloze onzin voelden we de wraak van Montezuma toch lichtelijk in onze maag en darmen opwellen.....

Isla Mujeres

Isla Mujeres, het vrouweneiland, genoemd naar de vele beeldjes van de Mayagodin Ixchel -godin van de vruchtbaarheid- die men hier ooit teruggevonden heeft. Dit eiland is verre van idylisch, daarvoor ligt het namelijk net ietsje te dicht bij Cancun, het Benidorm van Mexico en de lievelingsbestemming voor ieder die houdt van ‘het grote niets’ onder de schuilnaam ‘fun’. Eerlijkheidshalve kunnen we ook niet zeggen dat dit eiland oerlelijk was. Ja, het kleine stadje op de noordrand had op zijn minst iets gezelligs. Sterk toeristisch welliswaar maar toch niet helemaal van plastic. Met een beetje moeite (en gelukkig toeval) lukte het ons zelf om door te dringen in de leefwereld van the locals. Zo kregen we een slaapplaats aangeboden in het huis van een lieve dame die bij wijze van bijverdienste enkele kamers in haar optrekje verhuurde. Hoe grappig was het niet om het betalingspapierwerk te regelen in haar -tot de nok met strandspullen volgestapelde- woonkamertje en dat terwijl kamerplant overgrootmoeder ook ergens in de schemering van de eeuwig brandende tv in een zetel zat te vergaan. Ook wat de inwendige mens betreft ontdekten we ver van de tot eenheidsworst herleide hoofdstraat enkele goedkope maar oprechte eetlocaties die qua kwaliteit in niets moesten onderdoen voor hun collega’s in het centrum . Het mooiste bewijs dat massatoerisme niet altijd een vies woord hoeft te zijn vonden we echter in de Sociedad Cooperativa Adolfo Lopez Mateos. Deze cooperatieve was een toeristische 'samenwerkingsorganisatie' van vissers/ locals en een plaatselijke horecazaak die de handen in elkaar hadden geslagen en snorkelexcurties met een bijhordende lokale maaltijd aanboden. Zodoende werden we met nog een kleine famillie Mexicaanse toeristen in een gammele lancha gestopt en door een oud verneukeld vissersventje naar enkele interessante snorkelspots gebracht. Ok, de snorkeluitrusting liep niet over van professionaliteit en onze old men of the sea liet ons wel heel erg lang in het water ronddobberen maar he, het onderwaterleven rond dit eiland was echt wel heel spectaculair. We zagen vissen in tal van schitterende kleuren en soms werd je zelfs in een volledige school opgenomen! Je maakt het echt niet elke dag mee om oog in oog te staan met een nest baracuda’s. Deze laatsten kregen we trouwens ook a la plancha voorgeschoteld in de grote eethut waar we na het snorkelen heen werden gebracht. Goedkope plasticken Coca-Colastoelen en dito tafeltjes, een jukebox en een met staalplaten geknutselde openlucht braadoven waar een kok aka locomotiefstoker de gevilde baracuda’s tot culinaire hoogstandjes omtoverde...Meer heeft een mens niet nodig om (zowel letterlijk als figuurlijk) ook ‘en masse’ toch eens iets uit het leven van de local geproeft te kunnen hebben . Een horde toeristen via de plaatselijke bevolking kennis laten maken met ‘het lokale’. Do in Rome as the Romans do! Zowaar een fantastisch initiatief en misschien zelfs eentje die perspectieven opent om de Maya Riviera toch iets van haar waardigheid terug te geven.
Een ander heel mooi initiatief op dit eiland dat we wilden bezoeken was Tortugranja, een schildpaddencentrum waarbij men tracht om de plaatselijke zeeschildpaddenpopulatie via een kweekprogramma er terug bovenop te helpen. Deze diertjes waarvan de broedgebieden sterk bedreigd zijn en die zich hoofdzakelijk met kwallen voederen, verwarren hun prooidier namelijk vaak met een ronddrijvend stuk plastic met alle (soms) voor hen dodelijke gevolgen vandien. Bij aankomst bleek het centum spijtig genoeg al gesloten te zijn. Heel erg jammer vonden we...Gelukkig was er een vriendelijke nachtwaker die ons vertelde dat we de schildpaddenverblijven ook via het strand konden bewonderen. Zodoende zagen we deze ongelofelijk mooie dieren slechts ‘van achter de draad’ maar kom, ook dat was nog steeds meer dan de moeite. Een mens mag dan al openstaan voor allerlei culinaire rariteiten, schildpaddensoep zou er na het zien van deze 'knuffels van de zee' echt niet meer ingaan.

We wensen Bart en Delfien een aangename reis terug huiswaarts. Jullie waren fantastische reisgenoten en we zien elkaar terug bij het begin van de zomer om zeker nog eens na te praten over de schitterende periode die we hier samen hadden!